Ommen

Terugblik Lezing door Gerard van Buiten, hortulanus: winterharde planten - 21 januari 2020

Hortulanus Gerard van Buiten over winterharde planten

Voor wie zich door de term ‘hortulanus’ liet afschrikken, had Gerard van Buiten dinsdagavond meteen al een geruststelling. Het is Latijn en betekent gewoon ‘tuinman.’ En daar zaten er vele van bij de lezing van Groei & Bloei, in de theaterzaal van de Caroussel in Ommen.

De hortulanus van de Botanische Tuinen van de Universiteit van Utrecht vertelde op geanimeerde wijze over vele planten en hun winterhardheid en liet er mooie beelden van zien. “Waar komt de plant in het wild voor,” is de eerste vraag die de tuinier moet stellen. Gerard nam de bezoekers mee de hele wereld over, over de natte prairie en de droge prairie, over alpenweiden, rotsen, bossen en nog veel meer. Want waar de plant vandaan komt of waar het zaad gewonnen is, zegt heel veel over de winterhardheid. Al gaf Van Buiten wel aan dat planten het soms ook op onverklaarbare wijze juist wel of juist niet doen. Zoals de Aäronskelk bij zijn grootouders in De Krim, die zo goed de winter doorkwam. Bleek later dat op die plek een gevelkacheltje tegen de muur zat..

In twintig jaar tijd heeft de hortulanus heel veel uitgeprobeerd met de meest uiteenlopende planten. Door dezelfde planten op diverse plaatsen in de botanische tuin uit te planten, kreeg hij door wat wel of niet werkt. Vaak gaan planten in de winter dood vanwege het vocht, zoals bijvoorbeeld huislook. In een droog klimaat zijn ze wel winterhard. Ze kunnen best tegen kou, maar niet tegen veel vocht. Daarom is een plek op de dakpannen ook geschikt, want dan loopt het regenwater meteen weer eraf.

Rotsplantjes kan men in de winter beschermen met sparrentakken. Dat houdt de felle zon tegen en breekt de wind. Blad is soms ook goed om mee af te dekken, maar het moet geen natte plak worden, dan gaan de planten alsnog dood.

Zo heeft Van Buiten goede ervaringen met de Camelia – vaak als kuipplant gebruikt – om die op een oostkant te planten. De plant heeft in de winter namelijk vaak last van de warme middagzon op zijn groene blad en droogt snel uit. Het microklimaat van een muur kan de plant de winter door helpen. Gerard geeft als voorbeeld de slangenmuren op landgoederen, waartegen fruit wordt gekweekt.

In ongeveer twee uur heeft Van Buiten veel interessante kennis met de bezoekers gedeeld, te veel om allemaal in dit verslagje te kunnen weergeven.

En wie zelf eens wil kijken bij de Hortus Utrecht met een geschiedenis van 375 jaar: deze is zeven dagen in de week open voor belangstellenden, van 1 maart tot 1 december. Groei & Bloei Ommen probeert nog een gezamenlijk bezoek met de bus te regelen naar deze botanische tuin.

Kijk voor meer informatie op de website van de Hortus Utrecht: https://www.uu.nl/botanischetuinen - ook met leuke filmpjes met de titel ‘Naar buiten met Van Buiten’

Tekst: Tineke Boessenkool.